رفلاکس معده به مری در کودکان و نوزادان:
رفلاکس معده به مری یک اختلال بسیار شایع در نوزادان و کودکان کم سن و سال است، زیرا هنوز تکامل کامل مری داخل قفسۀ سینه و اسفنکتر معده به مری شکل نگرفته و نوزاد و شیرخوار به صورت مکرر دچار رفلاکس می‌شود. در واقع رفلاکس خفیف یا بالا آوردن محتویات معده به داخل دهان یا حلق در اغلب شیرخواران وجود دارد.
با برگشت محتویات معده، اسید معده وارد مری و سپس دهان شده و باعث سوزش مری و درد آن می‌شود، در نتیجه آن شیرخوار بی‌قراری می‌کند.
برخی از علائم رفلاکس کاملا آشکار هستند مانند، بالا آوردن‌های مکرر. اما در برخی موارد علائم به صورت موذیانه پیشرفت می‌کند. ممکن است اولین علامت، بی‌اشتهایی شیرخوار و کم شیر خوردن باشد. شیرخوارانی که رفلاکس دارند معمولاً اشتهای کمی دارند و نسبت به بقیه شیرخواران ممکن است کمتر شیر بخورند و وزن‌گیری کمتری نسبت به بقیه داشته باشند.
علامت شایعِ دیگر امتناع از سینۀ مادر و شیر نخوردن در بیداری است. در این صورت شیرخوار در حین به خواب رفتن و یا وقتی در خواب است شیر می‌خورد، اما در بیداری شیر نمی‌خورد.
ممکن است حجم ادرار کمتر شده و حتی ادرارِ نارنجی دفع کنند. بی‌قراری‌های مکرر و علائم کولیک و نفخ که بهبود نمی‌یابند پزشک را به سمت رفلاکس راهنمایی می‌کند.
علائم دیگر شامل: آب دهان فراوان، استفراغ‌های مکرر بعد از شیر خوردن، حالت‌های کمانی نوزاد در حالت خوابیده و دادن سر به عقب نیز از جمله علائم رفلاکس است.
در صورت دیدن علائم رفلاکس در شیرخوار سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا درمان‌های لازم انجام شود؛ زیرا عدم درمان رفلاکس باعث ایجاد التهاب و سوزش در ناحیۀ مری و حتی زخم مری می‌گردد.
- رفلاکس نوزادی به عوامل زیادی بستگی دارد. در نوزادان حلقۀ عضله بینِ معده و مری و دریچۀ تحتانی مری به طور کامل تشکیل نشده است و اجازه می‌دهد که محتویات معده به سمت مری برگردد و این برگشت، باعثِ برگشت شیر و اسید معده به سمت دهان می‌شود.
- حتما باید نوزاد و شیرخوار به پشت خوابانده شود. خوابیدن به پهلو گرچه رفلاکس را در بزرگسالان کمتر می‌کند اما خوابیدن به پهلو رفلاکس نوزاد و شیرخوار را کمتر نمی‌کند. بنابراین توصیه می‌شود همۀ کودکان به پشت خوابانده شوند. اما بعد از سن ۶ ماهگی که کودک شیرخوار توانایی غلت زدن پیدا می‌کند اگر رفلاکس داشته باشد ممکن است به شکم بخوابد.
- عامل دیگر رفلاکس در شیرخواران خود شیر هست، شیر مایع است و بازگشت آن از معده به مری بسیار راحت اتفاق می‌افتد، اما بزرگسالان چون غذای جامد استفاده می‌کنند رفلاکس در آنان کمتر اتفاق می‌افتد.
عامل بعدی رفلاکس در کودکان و نوزادان آلرژی است. بسیاری از کودکانی که رفلاکس دارند در واقع آلرژی هم دارند. کودکانی که رفلاکس دارند بهتر است مادر شیرده از مصرف لبنیات در صورت آلرژی کودک خودداری کند.
مواد غذایی آلرژن مثل آجیل، فلفل، بادمجان، گوجه، ماهی، سویا نیز ممکن است باعث ایجاد آلرژی در کودک شود. بنابراین مادر شیردهی که کودک رفلاکسی دارد باید از خوردن اینگونه غذاها امتناع کرده یا دقت کند در صورت آلرژی کودک و علائم آلرژی، از خوردن آن غذاها امتناع کند.
برای مطالعۀ بیشتر میتوانید به مقالۀ کولیک نوزادان مراجعه کنید.
