ماستیت، التهاب پستان است که در دوران شیردهی خانمها اتفاق می افتد. ماستیت به صورت التهاب لوکالیزه و دردناک پستان بوده و ممکن است همراه با تب و ضعف رخ دهد. ماستیت ممکن است سبب قطع شیردهی شود. این بیماری میتواند در هر زمانی از شیردهی اتفاق بیفتد. اما طی هفته دوم و سوم پس از زایمان بیشتر شایع است. شیوع ماستیت در پستان های راست و چپ برابر است. این عفونت در خانم هایی که تازه وضع حمل کرده اند و برای اولین بار شیر میدهند شایعتر است.
از علائم ورم پستان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• درد در ناحیه پستان
• متورم شدن پستان
• به وجود آمدن ناحیه ای قرمز رنگ و گوه‌ای شکل و حساس به دست زدن در پستان
• احساس سوزش در شیردهی
• تب و لرز و خستگی شدید و بیحالی
• مادر می گوید: “احساس میکنم دارم میمیرم”
علل ماستیت:
شایع ترین باکتری‌های عامل این بیماری عبارتند از:
استافیلوکوک اورئوس
استرپتوکوک بتاهمولیتیک و…
عوامل افزایش دهندۀ خطر ماستیت:
۱-ایجاد خراشیدگی در نوک پستان
۲-مسدود شدن مجاری شیری به دنبال استفاده از سینه بند نامناسب و محکم. بالا کشیدن سینه بند در طی خواب برای شیر دادن که باعث انسداد مجاری شیری میشود.
طولانی بودن فواصل شیردهی بخاطر تغذیۀ شیرخوار با شیر مصنوعی. دور بودن و جدایی مادر و شیرخوار به علت بستری، جراحی مادر یا مسافرت و یا سر کار رفتن مادر.
روشهای پیشگیری از ماستیت:
۱-قبل از شیردهی، شستن نوک پستان ها توصیه نمیشود. شستشو در موقع دوش گرفتن کافیست. در صورت تعریق زیادِ مادر شستشوی یکبار در روز کافیست.
شستن دست ها قبل از تماس آنها با پستانها و شیردهی باعث کاهش بار میکروبی میشود.
۲- استفاده از سینه‌بندهای مناسب و کمی شل. سینه‌بند سفت و سینه‌بندهایی که قسمتهایی از پستان را فشار میدهند توصیه نمیشود.
۳-استفاده از کرم لانولین یا سایر ترکیبات موضعی در صورت ترک خوردن یا خراشیدگی نوک پستان
۴- اجتناب از خوابیدن به شکم
۵-شیر دادن از هر پستان به طور متناوب
۶-در معرض هوا قرار دادن پستان ها بعد از هر نوبت شیردهی
عواقب موردانتظار:
در عرض ده روز پس از درمان بهبود می‌یابد.
عوارض بیماری:
۱-یکی از عوارض ماستیت، قطع شیردهی است.
۲-عارضه دیگر ایجاد آبسه است. در صورت عدم درمان فیستول به سطح پوست ایجاد و تخلیۀ خودبه‌خودی چرک از طریق پوست انجام میشود که باید جراحی شود.
تشخیص بیماری:
هر خانم شیرده که دچار تب و لرز شد باید اول پستان خود را معاینه کند و در صورت قرمزی و درد پستان، سریعا به پزشک مراجعه نماید.
درمان ماستیت:
مهمترین نکته در درمان ماستیت، تخلیۀ مکرر پستانهاست. شیردهی باید از پستان مبتلا آغاز شود تا پستان بطور کامل تخلیه شود. شیر پستان مبتلا آلوده نیست و نیازی به دور انداختن ندارد. بلکه مادر باید در وضعیتهای مختلف شیردهی، به نوزاد خود شیر دهد تا همۀ مجاری شیری را تخلیه نماید. دوشیدن مکرر پستان و در همه جهات موثر است. چون علت ماستیت، انسداد مجاری شیری است ماساژ آرام محل انسداد باعث باز شدن مجرای شیری، تخلیۀ پستان و بهبود ماستیت میشود.
درمان با آنتی بیوتیک مناسب (کلوگزاسیلین) به مدت ۱۰ روز لازم و ضروری است.
